Quảng cáo 
Lý Hoàng Long
Qua 130 năm lịch sử hình thành và phát triển, Đà Lạt được ví như “bảo tàng kiến trúc Pháp thế kỷ 20 tại Việt Nam”. Hàng trăm biệt thự nghỉ dưỡng duyên dáng, ẩn mình giữa rừng thông được xây dựng để phục vụ nhu cầu ở, nghỉ dưỡng của người Pháp tại Đông Dương. Với nỗi niềm hoài hương, những biệt thự, công sở với phong cách châu Âu dần hình thành. Càng về sau, kiến trúc các tòa biệt thự càng phong phú về phong cách như Normandy, Provence, Bretagne, Savoie, Basque.
Nhờ những kiến trúc đa dạng mang tính vùng miền mà ngày nay Đà Lạt sở hữu một bộ sưu tập cửa sổ độc đáo. Nếu “Đôi mắt là cửa sổ tâm hồn”, thì với một ngôi nhà, phải chăng ô cửa sổ cũng như đôi mắt?
Trong một không gian thoáng đãng, chúng ta thường thấy cửa số của bất kỳ ngôi nhà nào cũng được phân bố nhiều hơn ở hai hướng đông và tây, nơi đón nhận trọn vẹn những khoảnh khắc đẹp nhất của một ngày, từ ánh vàng rực rỡ lúc bình minh đến giọt nắng cuối cùng buổi hoàng hôn.
Đến nay, vẫn có thể dễ dàng chiêm ngưỡng nhiều “đôi mắt biệt thự” đẹp ở phố núi. Từ cửa ô kính hai cánh phổ biến ở thế kỷ 19 thấy được ở đường Lê Hồng Phong, đến cửa vòm vùng Provence đặc trưng ở thế kỷ 17 ở đường Trần Phú, hay cửa vòm lá sách vùng Marseille và cửa đôi thường có ở thế kỷ 19 nơi đường Hoàng Văn Thụ, Hùng Vương.
Phổ biến nhất và ấn tượng nhất vẫn là cửa tò vò, nằm cân đối dưới hai cạnh chéo của mái ngói hình chữ A, thường là một cửa số tròn thanh nhã, tạo nên một bố cục hài hòa giữa đường thẳng và đường cong. Cửa sổ tròn cũng là loại cửa dễ thiên biến vạn hóa tùy theo sở thích của chủ nhân. Có thể là một cửa chớp tròn lọt lòng vừa vặn, một cửa chớp vuông cân đối, một vòng gạch thẻ tạo nét hoa văn tinh tế hay cách điệu hơn nữa là một hình bát giác.
Cũng như đôi mắt chúng ta, cửa số mỗi ngôi nhà thể hiện phần nào tính cách của chủ nhân. Nếu khung cửa vuông hay chữ nhật đơn giản nhưng mạnh mẽ và trầm tĩnh, thì khung cửa vòm hoặc cửa tròn lại nhẹ nhàng mà sâu lắng với những đường cong mềm mại. Có nhiều nhận định cho rằng đường thẳng mang tính hướng ngoại còn đường tròn mang tính hướng nội. Dù sao chúng ta vẫn luôn cảm thấy thân thiện, cởi mở khi bước vào một ngôi nhà có những cửa sổ rộng mở và cũng cảm thấy thật e dè, thận trọng khi gặp những cánh cửa khép kín…
Đã quá quen với hình ảnh những điểm du lịch đông nghẹt du khách và xe cộ thì tại sao không thử một lần rảo bước trên những con đường ở phố núi như Hoàng Diệu, Yagout, Yết Kiêu, Trần Hưng Đạo… để chiêm ngưỡng những ô cửa. Ở đó, mỗi người có thể dễ dàng tìm thấy một khung trời bình yên với ít nhiều hoài niệm.
Xem thêm bài viết cùng chuyên mục:
