Thái A

Nói về sản vật của Bắc Ninh thì nhiều, nhưng nét độc đáo nhất những năm gần đây là dòng sản phẩm nông nghiệp chất lượng cao nhằm tiếp cận thị trường khu vực và trên thế giới.

Tỏi đen một nhánh

Nhắc tới quê hương quan họ, ai cũng thấy gợi lên trong tiềm thức điệu hát ngọt ngào, luyến láy, vang rền nền nảy làm đẹp cho đời sống tinh thần cộng đồng mỗi độ xuân sang. Nhưng Bắc Ninh ngày nay đã khác xưa nhiều lắm, không chỉ là miền quê lúa, cũng không chỉ là nơi để du ngoạn thắng tích cổ, giờ đây miền quê hiền hòa đã thành vùng đất công nghiệp, thủ công nghiệp và nông nghiệp cùng phát triển. Có lẽ bản chất con người Kinh Bắc vốn tài khéo, đảm đang nên chuyện gì cũng có thể đẩy lên tầm mức thăng hoa, từ hát điệu giao duyên tới cách chạm khảm gỗ, từ cách giao thương buôn bán xuyên quốc gia cho tới trồng rau, làm bánh. Nói về sản vật của Bắc Ninh thì nhiều, nhưng nét độc đáo nhất những năm gần đây là dòng sản phẩm nông nghiệp chất lượng cao nhằm tiếp cận thị trường khu vực và trên thế giới chứ không chỉ bằng lòng với quy mô nhỏ như xưa.

Vẫn là hình ảnh Bắc Ninh mảnh đất văn vật, nhưng ngày nay các công xưởng, khu công nghiệp đã hiện diện khắp nơi, từ Quế Võ tới Tiên Du, từ Lương Tài tới Thuận Thành. Từ các khu công nghiệp đó mà sản phẩm “Made in Vietnam” đã được đưa ra chào bán trên thế giới, nhưng độc đáo hơn cả là dòng sản phẩm nông nghiệp chất lượng cao. Đây là thành quả của việc đưa khoa học công nghệ vào nông nghiệp, điều mà trước đây còn xa lạ nhưng nay đã được người Việt áp dụng nhuần nhuyễn. Hơn thế nữa, những doanh nghiệp, hộ gia đình của tỉnh đang tham gia vào chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) do Văn phòng điều phối nông thôn mới phát động đã và đang đưa ra thị trường các sản phẩm vừa mang bản sắc địa phương vừa từng bước đạt chuẩn quốc tế. Cũng là hạt gạo bình dị, nhưng khi được trồng theo quy chuẩn, chăm bón theo phương thức xanh, sạch thì gạo nếp cái hoa vàng Đức Lânbỗng hóa thân thành đặc sản kết tinh hương đất. Những món phở tươi, bánh chưng, bánh gio… khi đưa ra trước công chúng đã vượt lên khỏi vị thế quà quê bình thường để trở thành món ăn trân quý bởi chúng là thành quả của bàn tay cần cù, quy trình sản xuất và nguyên liệu đầu vào đạt chuẩn.

Cao hơn nữa là các loại thực phẩm chức năng hoặc còn có thể gọi bằng cái tên “dược liệu quý” đang được người Bắc Ninh nghiên cứu triển khai. Đông trùng hạ thảo, dược liệu được người ta tìm kiếm và nuôi trồng trên những vùng núi xa xôi của Tây Tạng, Nepal hay Bhutan, đã ra đời trong xưởng nuôi trồng tại Bắc Ninh. Đặc tính của loài động – thực vật cộng sinh này đòi hỏi môi trường sinh trưởng rất khắt khe. Với trình độ kỹ thuật hiện nay, các nhà khoa học Việt Nam đã nắm bắt được kỹ thuật nuôi cấy đông trùng hạ thảo để từ đó, mang lại sức khỏe và hạnh phúc cho các gia đình. Dù giá bán khá cao so với thu nhập của đại chúng, nhưng sản phẩm này vẫn được thị trường chào đón bởi những công năng tuyệt vời đối với cơ thể con người, đặc biệt tốt cho hệ hô hấp, tim mạch, tăng cường sinh lý, chống oxy hóa…

Đông trùng hạ thảo

Cũng thú vị không kém là dòng sản phẩm tỏi đen được sản xuất tại huyện Gia Bình. Được tạo ra bằng cách cho lên men tỏi trắng trong điều kiện cực kỳ nghiêm ngặt về nhiệt độ và độ ẩm, tỏi đen ban đầu là thứ quà quý nhưng nay đã dần quen thuộc với người tiêu dùng. Cũng thuộc về sản phẩm chức năng, tỏi đen, nhất là loại tỏi một nhánh, có hương thơm dễ chịu, vị chua ngọt, rất tốt cho hệ đề kháng của cơ thể, làm chậm quá trình lão hóa, phòng ngừa các bệnh ung thư, tim mạch, hô hấp… Thạc sĩ Nguyễn Bình Phương cho biết đã sử dụng công nghệ vi lượng nano để trồng tỏi một nhánh, đồng thời xây dựng quy trình từ chọn giống, xử lý khuẩn bằng nano bạc, chiếu xạ bằng bước sóng ngắn, từ đó đưa ra thị trường sản phẩm tỏi đen một nhánh rất được ưa chuộng.

 Danh mục sản phẩm tham gia chương trình OCOP còn dài, dù dân dã hay sang trọng nhưng đều là kết tinh trí tuệ và công sức của những con người miền quê quan họ. Trong siêu thị nào đó ở châu Âu, Đông Bắc Á hay ở Mỹ, có khi nào người Việt xa xứ bắt gặp những trái dưa, túi gạo, hộp đông trùng hạ thảo quê hương chắc hẳn sẽ tự hào lắm về miền quê yêu thương của mình, nơi hàng ngày sáng tạo ra giá trị thăng hoa từ những điều bình dị.