Từ “địa ngục trần gian”

Chiếc phi cơ của Vietnam Airlines nghiêng cánh rồi nhẹ nhàng đáp xuống Côn Đảo, sân bay có đường băng ngắn và độc đáo bậc nhất Việt Nam. Từ cửa sổ máy bay, tôi đã ngắm được bãi Đầm Trầu – một trong những bãi biển đẹp nhất ở hòn đảo này.

Theo ghi chép năm 1705 của Chúa Nguyễn Phúc Chu, thời bấy giờ người Việt gọi là Côn Lôn. Còn khi người phương Tây chiếm hòn đảo này vào giữa thế kỷ 19, họ đặt tên là Poulo Condore. Trang sử đau thương bắt đầu được mở ra từ năm 1862, khi quân đội Pháp đánh chiếm Côn Đảo và biến nơi đây thành nơi giam giữ tù nhân, tận dụng vị trí biệt lập giữa biển để ngăn chặn khả năng vượt ngục của những người con đất Việt yêu nước. Kể từ đó, kéo dài hơn một thế kỷ (1862 – 1975), hòn đảo này đã được biến thành “địa ngục trần gian” bởi điều kiện sống khắc nghiệt và chế độ tra tấn dã man các tù nhân, trong đó có các nhà cách mạng nổi tiếng bị gông cùm vì công cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc.

Thăm những địa danh khét tiếng trong sử sách như các trại giam Phú Hải, Phú Tường, nghĩa trang Hàng Dương, cầu tàu 914, chúng tôi không khỏi xúc động và tự hào về khí phách của cha ông, những người đã nằm xuống để cho đất nước đứng lên. Lớp lớp những người con yêu nước mãi mãi nằm lại nghĩa trang Hàng Dương là minh chứng cho tinh thần của một dân tộc có truyền thống ái quốc.