Ngô Hương Sen

Một đôi ngày, Phạm An Hải lại post ảnh chụp tác phẩm mới lên fanpage riêng. Lướt xem và rồi thể nào cùng nảy sinh mong muốn, được đứng trước bức tranh, ngắm thành quả của nghệ sĩ ở ngoài đời, bởi xúc cảm mà nghệ thuật đem lại, cũng cần phải va chạm bằng các giác quan, và mỗi người đều có khả năng thụ hưởng theo cách của chính mình.

Cao nguyên đá - 2021

Ngôi nhà và xưởng vẽ có view đón nắng gió sông Hồng của Phạm An Hải ngập tràn sắc màu. Có một bản năng dữ dội về màu, từng giai đoạn của Phạm An Hải, dù là vàng, xanh hay thậm chí chơi nguyên một màu trắng, thì cả cái lao xao, cả lấp lánh, cả rờ rỡ trên bề mặt toan vải mà anh thể hiện đều tấu lên những giai điệu của niềm vui, hạnh phúc, và vì thế sẽ dễ dàng len lỏi tới cảm xúc của con người. Sớm thành danh, sở hữu gần như đầy đủ những gạch đầu dòng mà một họa sĩ thường mong có, Phạm An Hải vẫn dành phần lớn thời gian để vẽ. Với một nghệ sĩ, quá trình lao động nghệ thuật mới “phê”, mới đem lại khoái cảm chứ chưa hẳn là đích đến – tác phẩm đã hoàn thành, Phạm An Hải vẽ như một lẽ sống, nhu cầu tự thân cần nuôi dưỡng ngày ngày. Cũng như nhiều đồng nghiệp, anh trải qua quá trình tìm chính mình với các thể loại khác nhau để rồi sớm nhận ra con đường riêng phù hợp với thể tạng và cảm xúc cá nhân: trừu tượng và đã gần như chọn ngay từ rất sớm – 30 năm về trước!

Thành công đến tức thì, tên tuổi được ngay cả giới chuyên môn và các nhà sưu tầm trong nước lẫn thế giới đón nhận, trở thành một trong những họa sĩ thời kỳ đổi mới được chú ý nhiều trên thị trường quốc tế, anh thỏa thuê bung tỏa năng lượng của mình. Không phải ngẫu nhiên Phạm An Hải đều có mặt trong 2 triển lãm do Cục Mỹ thuật – Nhiếp ảnh và Triển lãm tổ chức cách nay vài năm, tôn vinh các họa sĩ đương đại hàng đầu trên thị trường mỹ thuật mà diễn nôm ra đơn giản là: những người bán tranh nhiều bậc nhất Việt Nam và triển lãm “Mở cửa – Mỹ thuật 30 năm thời kỳ đổi mới” ghi nhận đóng góp của những tên tuổi tạo được dấu ấn cá nhân, bản sắc không lẫn lộn và tìm tòi tư duy sáng tạo mới. Đây cũng là điều hiếm với một họa sĩ trừu tượng, vì dòng tranh vốn mặc định khó xem – khó hiểu.

Rồng cổ Giáp Thìn - 2023

Vượt ra ngoài những niêm luật, phép tắc của loại hình, Phạm An Hải đã tìm ra được một “hiện thực khác”, từ nền tảng nội tâm, trí tuệ của mình để đi đến tận cùng hành trình: “trừu tượng của cảm xúc”. Trừu tượng ở Phạm An Hải, vượt thoát khỏi những cao ngạo cực đoan, trở nên dễ xem, dễ cảm, dễ tiếp thu với cả những công chúng đơn thuần nhất. Trên cái nền “đơn sắc đơn diện” rất kiệm màu, họa sĩ tung những nét cọ dứt khoát, khỏe khoắn, đẩy đưa độ đậm nhạt một cách linh hoạt để tạo ra những mảng sáng thần kỳ. Tranh Phạm An Hải có thể xuất hiện trong những bộ sưu tập đắt giá, trong những bảo tàng lớn nhưng cũng dễ bề hài hòa với phòng khách một tư gia ấm cúng cũng vì mỗi người xem đều tìm ra được những suy tư, liên tưởng của riêng mình. Đó cũng là mục tiêu mà Phạm An Hải hướng tới, đưa hội họa trừu tượng ra giữa cuộc sống, tới gần với công chúng rộng rãi, như cách anh thường bày tỏ: “Tranh trừu tượng luôn cho người xem cảm giác được đi vào nó, được sống trong không gian ảo đó và mỗi lúc một trạng thái thay đổi sẽ cho một sự khám phá mới, nên nhiệm vụ của người xem thật dễ chịu và đơn giản, còn nghệ sĩ phải làm việc cực nhọc mới may ra tạo được cái cảm giác gì đó, đưa được thông điệp nào đó chứ không miếng toan vẽ chỉ là cái giẻ bẩn dính màu sơn!”.

Những “cực nhọc” mà một nghệ sĩ như Phạm An Hải bỏ ra, trong 3 thập niên theo đuổi hội họa trừu tượng, cũng khó có thể định lượng. Nhưng cái “chất chơi” của một người trai Hà Nội, cái ý chí – nghị lực rèn giũa của một võ sư và tài năng được ông trời ban tặng, tung hứng uyển chuyển với nhau, đã thúc đẩy Phạm An Hải càng lúc càng thăng hoa, hấp dẫn. Không gian sống của gia đình Phạm An Hải luôn níu chân người. Từ những bức tranh lách cách reo vui trên tường, từ dàn âm thanh mà thường mọi người lỡ ngồi lim dim mắt, sẽ rất khó tỉnh trí để tạm biệt chủ nhân ra về…, những tưởng thưởng là quá xứng đáng cho một hành trình dài kiên định, nhất quán với bản thân, vừa nghiêm khắc vừa yêu chiều bản thân của nghệ sĩ có sức sáng tạo dồi dào.

Họa sĩ Phạm An Hải

Họa sĩ Phạm An Hải sinh năm 1967 tại Hà Nội, tốt nghiệp Đại học và hệ Cao học trường Đại học Mỹ thuật Hà Nội.

TRIỂN LÃM NHÓM

1992 – 2019: Australia, Hongkong, Singapore, Luxembourg, Bỉ, Thái Lan, Mỹ, Nhật Bản, Ý, Hàn Quốc, Anh, Bahrain, Pháp Đức, Balan, UAE

TRIỂN LÃM CÁ NHÂN

1998 – 1999: tại Hà Nội

2010: tại UAE

2003, 2005, 2007, 2009,2 012, 2015: tạiThailand

2010, 2014: Hongkong

2012 đến 2017: Đấu giá Đông Nam Á đương đại ở Sotheby’s Hongkong & Singapore

BỘ SƯU TẬP BẢO TÀNG

Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam 2007, 2010

Bảo tàng Mỹ thuật Huế 2018

Bảo tàng Malaysia Galeri Petronas 2008

GIẢI THƯỞNG

Giải nhì thế giới tranh đương đại 2015 do Art Compettition USA bình chọn

20 nghệ sĩ trừu tượng tiêu biểu ở Đông Nam Á năm 2015 do nhà đấu giá Sotheby’s bình chọn

Nghệ sĩ xuất sắc thế giới năm 2016 do FA Italia đánh giá bình chọn.