Bài TRỊNH NAM TRÂN
Ảnh UNSPLASH

Những phân định về vai trò và trách nhiệm vốn rạch ròi trong quá khứ đang dần mờ đi trong các gia đình hiện đại. Những đường nét khác đang được vẽ nên, chúng là đường nối dài liên kết mọi thành viên. Giờ đây chúng ta không nhìn về một phía mà nhìn vào nhau để cùng vun vén, đắp xây cho tổ ấm.

Việc san sẻ cùng nhau trong mọi hoạt động làm nên cuộc sống gia đình

Gọi chung là “việc nhà”!

Cụm từ “gia đình kiểu mới” thi thoảng lại xuất hiện mỗi khi tôi đọc tin tức hay một quyển sách về lối sống hay tâm lý xã hội hiện đại. Thế nhưng, tôi chưa thật sự cảm nhận rõ sự “mới” này cho đến ngày nọ, tôi cùng đứa con trai bé bỏng mở một kênh Youtube Kids, hình ảnh gia đình trong bộ phim hoạt hình được cả triệu em thiếu nhi đang trong giai đoạn hình thành nhận thức hoàn toàn khác với những gì ta từng biết, thậm chí từng sống.

Trong bộ phim ca nhạc vỏn vẹn hai phút ấy, người bố làm việc tự do tại nhà, linh hoạt thời gian chăm sóc con cái, nhà cửa. Người mẹ mỗi ngày đều đặn ra ngoài làm việc, thi thoảng cũng “work from home”. Cùng nhau, họ san sẻ việc nhà, không chia ra mà trải đều. Không có việc gì là họ không làm được. Không có khái niệm “việc của anh”, “việc của em”. Chỉ có mỗi “việc nhà”. Mà nhà là của chúng ta, thế nên chúng ta có trách nhiệm ngang hàng và trong mọi thứ.

Gia đình là nơi cha mẹ và con cái cùng nhau vun đắp

Ví dụ trên chỉ là một phần rất nhỏ của bức tranh toàn cảnh. Nhưng nó phần nào nói lên được xã hội hiện đại đang dần chuyển mình và quen thuộc với hình ảnh một gia đình kiểu mới ra sao. Không chỉ mỗi Youtube Kids mà hầu hết mọi quyển sách cho trẻ nhỏ từ Ehon nổi tiếng của Nhật hay truyện vẽ ngụ ngôn hiện đại cũng khắc họa rõ nét hình ảnh các thành viên gia đình bình đẳng và linh hoạt giữa các vai trò. Quan niệm “Đàn ông xây nhà, đàn bà xây tổ ấm” dường như không còn hiện hữu. Những ranh giới phân chia trách nhiệm rạch ròi trước đây đang bị làm mờ. Và quan trọng nhất, là hầu như mọi người lớn đều có thói quen hỏi ý kiến và “giao việc” cho một em bé chỉ vừa biết nói bi bô. Bởi chính em bé cũng phải ý thức rằng em không chỉ là người được bảo bọc và “bị” người lớn quyết định thay mọi sự, mà em cũng cần chung tay vào “việc nhà”, nơi em cũng là một thành viên quan trọng.

Làm mờ những lằn ranh

Có những ý kiến cực đoan cho rằng nền tảng gia đình truyền thống đang dần tan vỡ trong xã hội hiện đại.

Thế nhưng hãy nhìn một cách thực tế và khách quan rằng, xã hội phát triển, tư duy con người ngày càng rộng mở hơn. Đồng nghĩa với việc những khủng hoảng hiện sinh luôn tìm cách len lỏi trong đời sống cá nhân lẫn tập thể.

Vậy nếu chúng ta vẫn để những phân định trước đây xen vào giữa, liệu chăng đó chính là bước đầu của sự đứt gãy? Chẳng phải tốt hơn sao khi giờ đây người đàn ông cũng có thể hiểu được những nỗi niềm khi nghe tiếng khóc không dứt giữa đêm của lũ trẻ, và người vợ cũng thấu cảm được áp lực kinh tế đè nặng lên vai chồng khi gia đình có thêm một thành viên mới.

Người mẹ có thể vừa làm việc vừa chăm con

Khi những trách nhiệm không còn khoác tấm áo định kiến, ta sẽ không còn tâm lý chấp nhất và mặc định đó là thứ chỉ riêng từng người gồng gánh. Thay vào đó là sự linh hoạt, nương tựa và san sẻ cùng nhau trong mọi hoạt động làm nên cuộc sống gia đình. Có thể lắm, rằng nền tảng gia đình truyền thống đang tan rã, nhưng có lẽ nó tan rã để ta thấy được cái nhân, cái lõi bên trong. Điều tạo nên một gia đình, đến cuối cùng chẳng có gì khác ngoài tình yêu và lòng bao dung khi ta cảm nhận được những tâm tư nỗi niềm của nhau.

Ta đừng vội nghĩ văn minh là một mũi tên chỉ lên. Hãy hình dung đó là nhiều cột mốc trên dòng thời gian. Những hình mẫu gia đình cho từng thời kỳ sẽ phù hợp với nền văn minh của chính giai đoạn ấy. Và đây là lúc để định hình một lối sống mới, một hạnh phúc mới mang tên gia đình để phù hợp với thời đại này, phù hợp với những gì ta mong cầu và hướng tới cho cuộc sống cá nhân lẫn người thân yêu. Bắt đầu với việc làm mờ những bổn phận nặng nề, thay vào đó là cùng vẽ nên một đường nối dài liên kết mọi thành viên, vì giờ đây chúng ta không nhìn về một phía mà nhìn vào nhau để cùng vun vén và đắp xây cho tổ ấm.

Xem thêm bài viết cùng chuyên mục: