Bài: Mai Chi
Ảnh: Internet

Bạn có thường xuyên cảm thấy kiệt sức, quá tải, hay thậm chí bực bội vì cố gắng làm hài lòng tất cả mọi người? Nếu câu trả lời là có, có lẽ bạn đang thiếu một trong những kỹ năng sống còn quan trọng nhất của thế kỷ 21: kỹ năng thiết lập ranh giới.

Trong thời đại mọi thứ diễn ra quá nhanh và mọi người đều luôn “online”, những yêu cầu từ công việc, gia đình, bạn bè có thể ập đến bất cứ lúc nào. Thế nhưng, biết dừng lại và đặt ra giới hạn không phải là hành động ích kỷ. Ngược lại, đó là một cách tự bảo vệ sức khỏe tinh thần và năng lượng cảm xúc – hai thứ vốn dĩ hữu hạn nhưng lại bị tiêu hao nhiều nhất trong cuộc sống hiện đại.

1. “Ranh giới” không phải là bức tường – mà là hàng rào bảo vệ

Nhiều người e ngại việc đặt ra ranh giới vì sợ bị xem là lạnh lùng hay “khó tính”. Nhưng ranh giới lành mạnh không phải là bức tường để ngăn cách, mà là một chiếc hàng rào nhỏ xinh quanh khu vườn tâm hồn. Hàng rào ấy giúp bạn xác định đâu là không gian của riêng mình – nơi bạn được nghỉ ngơi, nạp năng lượng và chỉ mở cổng khi thật sự sẵn sàng.

Việc đặt ranh giới không có nghĩa bạn xa lánh người khác, mà là truyền đạt rõ ràng nhu cầu và giới hạn của mình bằng sự tôn trọng. Chính điều đó mới giúp mối quan hệ trở nên bền vững và chân thật hơn. Một mối quan hệ được xây dựng trên ranh giới lành mạnh là mối quan hệ dựa vào sự trung thực, thay vì sự chịu đựng âm thầm.

2. Khi cơ thể và cảm xúc lên tiếng – dấu hiệu bạn đang cho đi quá nhiều

Cơ thể con người luôn biết cách gửi tín hiệu khi chúng ta đang vượt quá giới hạn. Cảm giác bực bội, oán giận, hoặc mệt mỏi không rõ lý do thường là dấu hiệu cho thấy bạn đang cho đi quá nhiều năng lượng mà không được bù đắp. Có lẽ bạn thường đồng ý làm những việc mình không muốn chỉ để tránh làm người khác thất vọng, hay luôn đặt nhu cầu của người khác lên trước chính mình.

Nỗi sợ từ chối khiến bạn gật đầu trong khi lòng đầy bất mãn. Dần dần, sự quá tải trở thành thói quen, và lòng tốt biến thành cảm giác bị lợi dụng. Nếu bạn thấy mình kiệt sức, chán nản, hay cảm thấy thời gian sống của mình không còn là của mình nữa – đó là lúc cần dừng lại và xem ranh giới của mình đã bị xóa nhòa ở đâu.

3. Học cách thiết lập ranh giới – bắt đầu từ những điều nhỏ nhất

Thiết lập ranh giới là một kỹ năng, và giống như mọi kỹ năng khác, nó cần được luyện tập mỗi ngày. Bước đầu tiên là nhận diện giới hạn của bản thân. Hãy tự hỏi: điều gì khiến bạn thoải mái, điều gì khiến bạn cạn kiệt năng lượng, đâu là nhu cầu thực sự của bạn? Bạn không thể bảo vệ ranh giới nếu không biết nó nằm ở đâu.

Sau đó, học cách nói “không” – một cách lịch sự nhưng kiên quyết. Đôi khi chỉ cần một câu đơn giản: “Cảm ơn bạn đã nghĩ đến mình, nhưng hôm nay mình không thể giúp được”, là đủ để giữ gìn sự tôn trọng đôi bên. Bạn cũng có thể sử dụng những câu nói “tôi cảm thấy…” để truyền đạt cảm xúc mà không gây đối đầu, chẳng hạn: “Tôi cảm thấy khá căng thẳng khi nhận tin nhắn công việc sau 8 giờ tối. Chúng ta có thể trao đổi việc này vào sáng mai được không?”

Ranh giới thời đại số cũng quan trọng không kém. Hãy tắt thông báo email sau giờ làm, dành vài giờ trong ngày “không điện thoại”, hoặc thiết lập thời gian riêng tư để tâm trí được nghỉ ngơi thật sự. Và hãy sẵn sàng cho việc không phải ai cũng dễ dàng chấp nhận thay đổi của bạn. Một số người đã quen với sự nhường nhịn của bạn có thể phản ứng tiêu cực – nhưng đó không phải lỗi của bạn. Người thật sự tôn trọng bạn sẽ hiểu.

Đặt ranh giới không phải là từ chối người khác, mà là đồng ý với chính mình. Đó là cách bạn nói: “Tôi cũng xứng đáng được nghỉ ngơi, được yên bình và được sống thật với cảm xúc của mình.” Nó không đến dễ dàng – đặc biệt với những ai từng quen với việc luôn làm hài lòng người khác – nhưng đó là hành trình xứng đáng.

Một khi bạn học được cách giữ ranh giới, bạn sẽ thấy năng lượng của mình dồi dào hơn, các mối quan hệ trở nên lành mạnh và cân bằng hơn. Bởi trong khi thế giới ngoài kia luôn đòi hỏi bạn cho đi, ranh giới chính là nơi duy nhất giúp bạn được nạp lại. Và đôi khi, yêu bản thân không nằm ở việc tự thưởng cho mình điều gì, mà ở việc dám nói “đủ rồi” khi bạn đã quá mệt.

Xem thêm bài viết liên quan: