Bài: Minh Tú
Thu nhập gia tăng, tầng lớp trung lưu ngày càng đông đảo kéo theo nhu cầu chất lượng dịch vụ chăm sóc y tế cũng cao hơn và bảo hiểm sức khỏe thành sản phẩm ngày càng phổ biến.
Từ đầu năm 2022, Phương Thảo, trưởng nhóm kinh doanh bảo hiểm của một công ty tại Hà Nội, nhận thấy số lượng khách hàng hỏi thăm về các sản phẩm bảo hiểm sức khỏe nhiều hơn hẳn so với những năm trước. “Nhiều người hỏi mua cho cả gia đình, con nhỏ. Nhiều bệnh viện công quá tải nên họ muốn có bảo hiểm sức khỏe để có thể đi khám ở bệnh viện tư mà lại tiết kiệm chi phí, đỡ phải chờ đợi, xếp hàng”, Thảo giải thích.

Trong khi đó, Nhật Lệ, phụ trách truyền thông của một doanh nghiệp tại TP.HCM, chia sẻ rằng đơn vị của mình cũng bắt đầu mua bảo hiểm sức khỏe cho nhân viên từ năm 2022. “Đi phỏng vấn tuyển dụng, nhân viên giờ không chỉ quan tâm đến thu nhập mà còn cả các phúc lợi khác, đặc biệt là bảo hiểm sức khỏe. Các công ty khác có thì công ty của mình cũng phải có mới cạnh tranh được về chính sách nhân sự”, Lệ kể.
Vươn lên dẫn đầu
Thực tế, tổng doanh thu của sản phẩm bảo hiểm sức khỏe trên toàn thị trường tăng trưởng tốt trong ba năm qua. Hiện nhóm sản phẩm này đã đứng đầu về doanh thu phí bảo hiểm phi nhân thọ.
Theo số liệu của Cục Quản lý, giám sát bảo hiểm của Bộ Tài chính, doanh thu phí bảo hiểm gốc của bảo hiểm sức khỏe vào năm 2016 đạt 9.651 tỷ đồng, chiếm 26% thị trường bảo hiểm phi nhân thọ và mới đứng thứ hai sau bảo hiểm xe cơ giới.
Thứ tự đã thay đổi nhanh chóng chỉ sau vài năm. Vào năm 2019, doanh thu phí bảo hiểm sức khỏe đạt 17.361 tỷ đồng, chiếm 33% tổng thị trường bảo hiểm phi nhân thọ và vượt bảo hiểm xe cơ giới.
Giai đoạn 2020-2021, bảo hiểm sức khỏe lần lượt đạt doanh thu phí 18.266 tỷ đồng và 18.954 tỷ đồng, tiếp tục đứng đầu thị trường bảo hiểm phi nhân thọ. Như vậy, doanh thu của bảo hiểm sức khỏe đã tăng gần gấp đôi chỉ sau 5 năm – mức tăng trưởng cao hơn nhiều mức tăng chung của thị trường bảo hiểm phi nhân thọ là 60%.
Năm 2022, doanh thu bảo hiểm sức khỏe sau 9 tháng đầu năm đạt 16.347 tỷ đồng, chiếm 33% thị trường phi nhân thọ, theo Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam. Doanh thu bảo hiểm sức khỏe tăng 30% so với cùng kỳ năm trước, tiếp tục cao hơn mức tăng 19% của bảo hiểm phi nhân thọ nói chung.
Ông Nguyễn Thanh Duy, Giám đốc Công ty Cổ phần Tư vấn Ideal Life, nhận xét rằng sau đại dịch Covid-19, người tiêu dùng ngày càng quan tâm nhiều hơn đến sức khỏe. “Đại dịch ảnh hưởng quá lớn. Nhiều người sau dịch còn phải khám chữa bệnh liên quan đến các triệu chứng hậu Covid-19”, ông Duy cho biết và nói thêm rằng đó là lý do người dân cũng sẵn sàng chi tiêu hơn cho bảo hiểm sức khỏe.
Từ góc nhìn chuyên môn, chuyên gia bảo hiểm Trần Nguyên Đán giải thích mức tăng trưởng nhanh của bảo hiểm sức khỏe là nhờ các doanh nghiệp, tổ chức “cũng đang đầu tư nhiều hơn vào việc mua bảo hiểm sức khỏe cho người lao động” do phí bảo hiểm sức khỏe cá nhân cao hơn nhiều so với việc tham gia theo nhóm doanh nghiệp, tổ chức.
Hiệu quả thực tế của bảo hiểm sức khỏe đã được chứng minh khi sử dụng các dịch vụ chăm sóc y tế trong và sau đại dịch. Với hiệu ứng lan tỏa, nhiều doanh nghiệp đang sử dụng sản phẩm này như một chính sách phúc lợi để giữ chân, thu hút người lao động.

Dư địa phát triển lớn
Dù tăng trưởng nhanh, dư địa phát triển của bảo hiểm sức khỏe nói riêng và bảo hiểm nói chung tại Việt Nam còn rất lớn. Theo một nghiên cứu của TS. Vũ Hồng Thanh (Viện Đào tạo và Nghiên cứu BIDV) công bố đầu năm 2022, mức chi tiêu bình quân trên đầu người cho bảo hiểm ở Việt Nam hiện mới chỉ quanh mức 72-75USD, thấp hơn nhiều mức 175 USD của các thị trường mới nổi và càng cách xa mức 4.664USD của các thị trường phát triển.
Trong khi đó, thu nhập bình quân đầu người gia tăng được cho là điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của lĩnh vực bảo hiểm. Việt Nam đặt mục tiêu GDP bình quân đầu người sẽ tăng lên mức 4.700-5.000USD vào năm 2025 và 7.500USD vào năm 2030. Tỷ lệ dân số thuộc tầng lớp trung lưu tại Việt Nam do đó cũng dự kiến tăng gấp đôi, từ 13% lên 26%, vào năm 2026, theo Ngân hàng Thế giới (World Bank).
Theo quy định hiện hành, người lao động phải tham gia bảo hiểm y tế bắt buộc nhưng khi thu nhập tăng lên, nhu cầu về chất lượng dịch vụ chăm sóc y tế của người dân cũng tăng theo và với hiện trạng quá tải của nhiều bệnh viện công, không ít người mong muốn được khám chữa bệnh ở các cơ sở ngoài công lập.
Thực tế này, theo ông Nguyễn Thanh Duy, sẽ ngày càng thúc đẩy sự phát triển của bảo hiểm sức khỏe do bảo hiểm y tế có một số giới hạn chi trả khi người bệnh không khám chữa bệnh đúng tuyến hoặc sử dụng những dịch vụ, loại thuốc ngoài danh mục của bảo hiểm y tế.
Phạm vi quyền lợi và chi trả của bảo hiểm sức khỏe đa dạng hơn, phụ thuộc vào sản phẩm và mức phí khách hàng lựa chọn. Việc áp dụng bảo hiểm sức khỏe cũng không bị giới hạn nơi khám chữa bệnh đúng tuyến hay trái tuyến. Ngoài ra, với dịch vụ bảo lãnh viện phí của một số sản phẩm bảo hiểm sức khỏe, người đến khám chữa bệnh còn không tốn công làm hồ sơ đòi bồi thường sau sử dụng dịch vụ y tế.
Chiếc áo nhiều lớp
“Ai cũng muốn có cơ hội được hưởng chất lượng dịch vụ y tế tốt với chi phí tiết kiệm. Việc sử dụng bảo hiểm sức khỏe bên cạnh bảo hiểm y tế sẽ bổ trợ lẫn nhau, giúp mọi người tiếp cận cơ hội điều trị tốt hơn”, ông Duy nhìn nhận.
Theo chuyên gia Trần Nguyên Đán, bảo hiểm sức khỏe phù hợp với hầu hết khách hàng, trừ nhóm người trên 60 tuổi, người mắc bệnh mãn tính, nan y cần điều trị dài ngày. Còn với hầu hết khách hàng có nhu cầu khám chữa bệnh thông thường, việc sử dụng bảo hiểm sức khỏe sẽ mang lại nhiều lợi ích, đặc biệt khi kết hợp với bảo hiểm y tế.
Khi sử dụng dịch vụ y tế, người bệnh nên dùng bảo hiểm y tế trước để được quỹ bảo hiểm chi trả những chi phí trong danh mục. Với những chi phí còn lại, người bệnh làm hồ sơ đòi bồi thường để được bảo hiểm sức khỏe chi trả. Ngược lại, nếu không tận dụng lợi ích của bảo hiểm y tế mà chỉ sử dụng bảo hiểm sức khỏe khi khám chữa bệnh, khách hàng được công ty cung cấp dịch vụ bảo hiểm bồi thường nhiều nhưng cũng vì thế, họ có thể bị tính mức phí bảo hiểm cao hơn vào kỳ tái ký hợp đồng tiếp theo.
Cũng theo ông Đán, doanh nghiệp dù ở quy mô nào cũng nên đứng ra mua bảo hiểm sức khỏe cho người lao động. Nếu ngân sách của doanh nghiệp không dư dả, họ có thể chỉ đài thọ một phần và người lao động sẽ chịu phần phí bảo hiểm còn lại. Tham gia bảo hiểm sức khỏe theo nhóm luôn có mức phí thấp hơn so với việc mua theo cá nhân với cùng quyền lợi.