Bài: Linh Chi
Ảnh: Internet

Trong thời đại số hóa và toàn cầu hóa mạnh mẽ, thế hệ Gen Z đang tạo nên một làn sóng mới trong cách nhìn và gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc. Không còn tiếp cận văn hóa truyền thống theo lối cũ, họ chọn cách kể chuyện di sản bằng ngôn ngữ của thời đại, đồng thời chủ động tìm ra “điểm chạm” sâu sắc để kết nối với quá khứ. Thế hệ trẻ đang làm sống dậy những giá trị truyền thống tưởng chừng như đã ngủ quên, theo cách rất riêng của họ.

Kể chuyện truyền thống bằng ngôn ngữ của thời đại

Thay vì chỉ xem văn hóa truyền thống như một môn học trong sách giáo khoa, nhiều bạn trẻ Gen Z đã bắt đầu kể lại câu chuyện văn hóa theo hướng gần gũi và hiện đại hơn. Dự án “Nét Việt Nam” – do Phạm Thị Hạnh Chi sáng lập – là một ví dụ tiêu biểu. Ra mắt từ đầu năm 2024, chuỗi video của dự án giới thiệu các làng nghề truyền thống như tranh Đông Hồ, lụa Cổ Chất, gốm Phù Lãng… qua những thước phim ngắn chỉ 9–12 phút, nhưng giàu cảm xúc và đầy tính khám phá.

Điểm đặc biệt là cách đội ngũ sản xuất sử dụng hình ảnh sinh động, lối kể chuyện trẻ trung và kỹ thuật hậu kỳ hiện đại để đưa người xem tiếp cận di sản một cách dễ hiểu. Thay vì kể lể dài dòng, mỗi video giống như một “storytelling mini show”, nơi truyền thống được lồng ghép với cảm xúc, trải nghiệm và cả góc nhìn rất trẻ.

Bên cạnh đó, nền tảng TikTok, YouTube, Threads… trở thành những “bảo tàng mở” giúp Gen Z lan tỏa di sản. Với vài chục giây đến vài phút, họ đã biến các kiến thức tưởng như khô khan thành nội dung gần gũi, thú vị. Những video ngắn về nguồn gốc áo dài, lịch sử bánh chưng, hay cách làm mứt Tết không chỉ đạt hàng trăm nghìn lượt xem, mà còn khiến người xem cảm thấy tự hào và tò mò về văn hóa quê hương.

Điểm chạm di sản – khi người trẻ chủ động kết nối

Thành công của các dự án như “Nét Việt Nam” hay các kênh TikTok về lịch sử, văn hóa không chỉ nằm ở cách làm mới nội dung, mà ở việc chạm đúng vào nhu cầu kết nối của người trẻ với di sản. Gen Z không thờ ơ với truyền thống – họ chỉ đang tìm cách tiếp cận nó theo đúng nhịp sống và cảm nhận của mình.

Việc mời TikToker Giao Cùn (Ngô Thị Quỳnh Giao) – người nổi tiếng với các video về văn hóa và lịch sử – làm đại sứ dự án là một minh chứng. Với cách kể chuyện hài hước, gần gũi nhưng nhiều thông tin, Giao Cùn giúp cho khán giả trẻ nhận ra rằng văn hóa không hề xa cách. Nó có thể nằm trong món ăn, bộ trang phục, hay câu chuyện của một người nghệ nhân.

Đặc biệt, khi chính người trẻ đi, cảm, trải nghiệm và kể lại câu chuyện, họ không chỉ là người tiếp nhận – mà trở thành người giữ lửa di sản. Việc được “tận tay chạm vào quá khứ” thông qua phỏng vấn, ghi hình, sáng tạo nội dung khiến hành trình tìm hiểu văn hóa trở nên cá nhân hơn, chân thực hơn – và do đó, bền vững hơn.

Gen Z đang chứng minh rằng, gìn giữ bản sắc dân tộc không chỉ là nhiệm vụ của những thế hệ trước, mà cũng là trách nhiệm – và là niềm tự hào – của người trẻ. Khi họ chủ động kể lại câu chuyện truyền thống bằng chính ngôn ngữ và công cụ của thời đại, đó không chỉ là cách làm mới di sản, mà còn là cách để văn hóa sống tiếp – trong đời sống hiện đại, trong lòng giới trẻ, và trong tương lai.

Xem thêm bài viết cùng chuyên mục: