Bài: Hiếu Nguyễn

Ảnh: Lan Hồ

Tôi có may mắn được sống và làm việc tại một trung tâm cứu hộ thú linh trưởng nguy cấp tại Vườn Quốc gia Cúc Phương, tỉnh Ninh Bình, nơi tôi được ăn hai cái Tết một năm. Một là cái Tết của con người và một là cái Tết của rừng – đó là thời điểm mùa bướm bùng nổ vào cuối tháng 4, đầu tháng 5 dương lịch.

Mùa bướm ở rừng Cúc Phương thu hút hàng ngàn du khách mỗi năm

Nếu người Việt Nam ta có cái Tết Nguyên đán như một lời nhắc nhở những đứa con tứ xứ về với quê hương, bày tỏ sự tri ân với tổ tiên, thì Tết của rừng gửi lời mời thông qua hàng triệu con bướm tới những người con thành thị hiện đại đang đứng trên bờ vực của sự quên lãng gốc rễ tự nhiên của mình để mà quay trở về kết nối với quê hương đầu tiên: Mẹ Trái đất.

Mùa bướm ở rừng Cúc Phương thu hút hàng ngàn du khách mỗi năm

Cái Tết của rừng đối với tôi là khi mùa bướm tới với Cúc Phương khiến cả khu rừng như bừng tỉnh sau một giấc ngủ dài. Trước đó, những ngày đông lạnh lẽo cùng sương mù u sầu lững lờ tản mát trên tầng cây và đỉnh núi đã ở lại với tháng 2. Mùa nồm ẩm mốc của tháng 3 qua đi, bầu trời xanh ngắt đong đưa ẵm một vài cụm mây, nắng chan hòa quay trở lại với khu rừng làm bừng sáng những đóa hoa xuyến chi rậm rạp hai bên đường. Ngoài những mùa du lịch cao điểm, nơi đây như rơi vào quên lãng trong tâm trí của con người vốn thường chỉ ưa cái đẹp, cái lớn, cái màu sắc mà không màng quan tâm tới thiên nhiên trong những lúc đang thu mình vào bên trong hồi phục, ươm mầm… Cũng chính vì con người đã xao nhãng mối quan hệ của mình với thiên nhiên mà cho phép bản thân tước đi rất nhiều sự đa dạng sinh học bằng những hoạt động khai thác, xâm lấn, săn bắn, tàn phá động thực vật rừng trong sự nhầm lẫn mình là chủ, thiên nhiên để sử dụng.

Các em học sinh trong một chương trình giáo dục về động vật hoang dã tại vườn quốc gia Cúc Phương

Sau khi thai nghén suốt một năm trời, vào khoảng cuối tháng 4, rừng Cúc Phương “đẻ” ra hàng triệu con bướm với đủ màu sắc khác nhau làm ngập những con đường từ lòng rừng ra tới xóm bìa rừng. Sự sống bùng nổ chỉ sau một đêm này làm cho cái Tết của rừng luôn là một sự bất ngờ không thể dự đoán trước bằng ngày. Vô kể những con bướm tấp nập nối đuôi nhau thành hàng từ sâu trong lòng rừng tủa ra cửa rừng, tản ra các con đường xung quanh, dạo chơi làng xóm là một cảnh tượng có một không hai, thu hút cả chục ngàn người tới tham quan chỉ trong vài ngày. Chúng thường tập trung đậu bên những vũng nước, kiếm ăn tại những khu đất ẩm ướt có xác của côn trùng chết, tạo điều kiện thuận lợi cho con người tới gần quan sát, ngắm nhìn thật lâu và chụp ảnh thỏa thích. Đối với tụi trẻ con đến thăm rừng, niềm vui hồn nhiên khi được đuổi bắt, nghịch ngợm với những đàn bướm đưa chúng vào một thế giới diệu kỳ, xóa nhòa sự khác biệt giữa trẻ thơ của thành phố và làng quê. Người lớn, trong phút chốc, quên đi bận rộn của cuộc sống riêng, vỡ òa phấn khích hoặc đôi khi là không nói nên lời khi đắm mình chiêm ngưỡng “suối bướm” kéo dài cả chục cây số này. Chẳng cần loại nước hoa dị kỳ nào xức lên người, đứng gần đường di chuyển của chúng, lũ bướm có thể vây quanh ta hay đậu lên người ta thăm thú. Có nhiều người bật khóc xúc động khi được trở về ăn cái Tết của rừng, lòng thanh thản khi được nâng đỡ bởi hình ảnh những cánh bướm tung bay nhẹ nhàng.

Những cánh bướm chập chờn thôi miên cặp mắt chiêm ngưỡng

Chỉ cần im tiếng nhẹ nhàng ngắm nhìn dòng di chuyển của lũ bướm cũng đưa tôi vào một trạng thái tĩnh lặng nội tâm nhưng đồng thời trào dâng một niềm yêu sự sống khó tả. Tôi thấy mình vui chơi như một đứa trẻ con vô tư, tâm trí hòa làm một nhịp với hơi thở của rừng, không còn đâu cảm giác của cái tôi riêng biệt.

Cánh bướm mỏng manh là món quà kì diệu của thiên nhiên

Chúng ta bảo vệ cái gì mà chúng ta yêu quý. Mùa bướm Cúc Phương gieo hạt mầm vui thích và yêu quý thiên nhiên trong những đứa trẻ một cách hết sức tự nhiên. Trong khi đó, những cánh bướm sắc màu làm thăng hoa cuộc sống của những người trưởng thành bận rộn. Cái Tết của rừng Cúc Phương là một lời mời hết sức thông minh của Đất Mẹ để chúng ta biết bảo vệ thiên nhiên thông qua con đường của trái tim.